เสื้อแซวศรีสะเกษ

โดย ลัทธกาญจน์ กุยแก้ว

---

การทำเสื้อแซวประกอบด้วยหลายขั้นตอน โดยหากไม่นับรวมการเลี้ยงหนอนไหมจนกระทั่งได้เป็นเส้นไหมมา จะเริ่มจากการนำเส้นไหมที่ได้มาทอเป็นผืน โดยจะทอเป็นลายลูกแก้ว จากนั้นนำผ้าไหมที่ทอเสร็จแล้วไปย้อมมะเกลือเพื่อทำให้เป็นสีดำ การย้อมมะเกลือ จะต้องนำมะเกลือมาต้ม แล้วนำผ้าไหมลงไปแช่ในน้ำมะเกลือ โดยการจุ่มย้อมในน้ำมะเกลือจำนวน 300 ครั้ง จึงนำออกมาหมักโคลนเพื่อให้สีมะเกลือติดทนและขึ้นเงา หลังจากหมักเสร็จแล้วจะนำไปตากแดดไว้ 60 แดด หรือประมาณ 60 วัน จึงสามารถนำมาตัดตามแบบเสื้อ จากนั้นนำไปเย็บเป็นเสื้อ แล้วนำไปปักแซวจนแล้วเสร็จ การทำเส้นไหมที่ใช้ในการปักแซว จะมีขั้นตอนต่างหาก กล่าวคือ ต้องมีการย้อมสีเส้นไหมเสียก่อน โดยมีสีหลักคือแดงขาวเหลือง (โบราณใช้แค่สีแดงกับสีเหลือง) นำเส้นไหมมาพันเกลียวเข้าด้วยกัน ถ้าต้องการปักแซวเส้นเล็ก ใช้เส้นไหม 6 เส้น ถ้าต้องการปักแซวเส้นใหญ่ใช้ไหม 12 เส้น นำเส้นไหมที่พันเกลียวแล้วมาปักตามรอยต่อ (ตะเข็บ) ของเสื้อ

 

ตำแหน่งปักแซว

ตำแหน่งที่ใช้ปักแซว มีอยู่ด้วยกัน 7 ตำแหน่ง คือ

1. ตำแหน่งคอเสื้อ

2. ตำแหน่งตะเข็บไหล่

3. ตำแหน่งสาบเสื้อ

4. ตำแหน่งกระเป๋าเสื้อ

5. ตำแหน่งชายเสื้อ

6. ตำแหน่งแหวกเสื้อ

7. ตำแหน่งวงแขนเสื้อ